แข็งพอไหม? รับได้ไหม? (ACN/PCN)

สวัสดีครับ อ่านชื่อบทความแล้วอย่าเพิ่งตกใจนะครับ ในวันนี้ Rookie Flight Dispatcher จะมาแนะนำวิธีการดูค่า ACN/PCN เพื่อพิจารณาว่าเครื่องบินของเราสามารถไปลงจอดที่สนามบินปลายทางได้ไหม

ก่อนอื่นเรามารู้จักกับนิยามของ ACN และ PCN กันก่อนนะครับ

ACN (Aircraft Classification Number) A number expressing the relative effect of an aircraft on the runway pavement for a specified standard subgrade category. (Ref. CAO Annex 14)

พูดกันภาษาชาวบ้าน ACN คือ ตัวเลขที่บอกว่าเครื่องบินลำนี้ต้องการ PCN ที่เท่าไร

PCN (Pavement Classification Number) A number expressing the bearing strength of a pavement for unrestricted operations. (Ref. ICAO Annex 14)

พูดกันภาษาชาวบ้าน PCN คือ ตัวเลขที่บอกว่า Runway สามารถรองรับเครื่องบินได้ที่ ACN เท่าไร

นั่นหมายถึงว่าถ้าหากค่า ACN มากกว่า PCN เครื่องบินก็จะลงที่สนามบินนั้นไม่ได้นะครับ

ค่า PCN สามารถเปิดดูได้จาก Aerodrome Information ใน AIP นะครับ ในที่นี้จะขอยกตัวอย่าง PCN ของสนามบินสุวรรณภูมิ (VTBS) Runway 19L และ PCN ของสนามบินสุโขทัย (VTPO) Runway 18 ครับ

ตาราง Runway Physical Characteristics ของสนามบินสุวรรณภูมิ (VTBS) บอกว่า Runway 19L นั้นมี PCN 137/F/D/X/T ครับ

ตารางแสดงค่า PCN ของสนามบินสุวรรณภูมิ

เอาหล่ะ เดี๋ยวจะอธิบายให้ฟังว่า PCN แต่ละตัวเป็นอย่างไร

เริ่มจาก PCN ของ Runway 19L สนามบินสุวรรณภูมิ (VTBS) ก่อนนะครับ ซึ่งมีค่าอยู่ที่ 137/F/D/X/T จะเห็นว่ามีตัวเลขและตัวอักษร แบ่งออกเป็น 5 ส่วน โดยแต่ละส่วนมีความหมายดังนี้

ส่วนที่ 1 คือ ค่า PCN

ส่วนที่ 2 Pavement Type คือ ลักษณะของผิวพื้น แบ่งได้เป็น 2 ลักษณะคือ R-Rigid (แข็งตัว) และ F-Flexible (ยืดหยุ่น)

ส่วนที่ 3 Subgrade Category คือ ค่าความแข็งแรงของ Pavement Type ซึ่งต้องพิจารณา Pavement Type จากส่วนที่ 2 ก่อนนะครับว่าเป็นลักษณะ Rigid (R) หรือ Flexible (F) ซึ่งเมื่อพิจารณาแล้ว จะแบ่งค่า Subgrade Category ออกเป็น 4 กลุ่มคือ A-High Strength, B-Medium Strength, C-Low Strength และ D-Ultra Low Strength

กรณี Pavement Type เป็น Rigid (R) จะวัดค่าความแข็งแรงเป็น k ดังนี้

A-High Strength ค่า k = 150 MN/m³ หรือ 550 pci

B-Medium Strength ค่า k = 80 MN/m³ หรือ 300 pci

C-Low Strength ค่า k = 40 MN/m³ หรือ 150 pci

D-Ultra Low Strength ค่า k = 20 MN/m³ หรือ 75 pci

กรณี Pavement Type เป็น Flexible (F) จะวัดค่าความแข็งแรง CBR

A-High Strength ค่า CBR = 15

B-Medium Strength ค่า CBR = 10

C-Low Strength ค่า CBR = 6

D-Ultra Low Strength ค่า CBR = 3

ส่วนที่ 4 Tire Pressure Category คือ แรงดันลมยางของล้อเครื่องบินที่สามารถรองรับได้ แบ่งออกเป็น 4 กลุ่มคือ W-No Pressure Limit (ไม่จำกัด) , X-High (Pressure Limited ที่ 1.75 MPa หรือ 254psi), Y-Medium (Pressure Limited ที่ 1.25 MPa หรือ 181psi) และ Z-Low (Pressure Limited ที่ 0.5 MPa หรือ 73psi)

ส่วนที่ 5 Evaluation Method คือ วิธีที่ใช้ในการประเมิน PCN มี 2 แบบ คือ T-Technical และ U-Using Aircraft

ดังนั้น ค่า PCN ของ Runway 19L สนามบินสุวรรณภูมิ (VTBS) ซึ่งมีค่าอยู่ที่ 137/F/D/X/T สามารถพิจารณาได้ดังนี้

1. ค่า PCN = 137 ดังนั้นเครื่องบินที่จะมาลงจอดที่ Runway 19L ที่สนามบินสุวรรณภูมิ (VTBS) ได้ จะต้องมีค่า ACN น้อยกว่าหรือเท่ากับ 137 นะครับ โดยจะต้องพิจารณาอีก 4 ส่วนต่อไปประกอบด้วย
2. Pavement Type = F หรือ Flexible
3. Subgrade Category = D-Ultra Low Strength ซึ่งเมื่อพิจารณาประกอบกับ Pavement Type ซึ่งเป็นแบบ Flexible ดังนั้น Subgrade Category = D จะคิดเป็นค่า CBR = 3 นะครับ
4. Tire Pressure Category = X-High ซึ่งมี Pressure Limit อยู่ที่ 1.75 MPa หรือ 254psi
5. Evaulation Method = T-Technical ซึ่งทำให้ทราบว่าเป็นการประเมิน PCN แบบ Technical ครับ

คราวนี้เราจะมาดูกันว่าเครื่องบินของเราจะลงจอดที่ Runway 19L ของ สนามบินสุวรรณภูมิ (VTBS) ได้หรือไม่นะครับ โดยพิจารณาจากค่า ACN ซึ่งจะอยู่ใน Aircraft Characteristic Manual นะครับ หน้าตาประมาณนี้ครับ

ตารางแสดงค่า ACN ของเครื่องบิน A321–100

ตัวอย่างจะเป็นเครื่องบินแบบ A321–100 WV000 นะครับ ซึ่งมีน้ำหนักตัวอยู่ที่ 83400 KG. ครับ โดยวิธีการพิจารณาทำดังนี้ครับ

1. พิจารณาว่าเป็น Pavement Type แบบใด ซึ่ง Pavement Type ของ Runway 19L สนามบินสุวรรณภูมิ เป็นแบบ F-Flexible นะครับ
2. พิจารณา Subgrade Category ซึ่ง Subgrade Category ของ Runway 19L สนามบินสุวรรณภูมิ เป็น D=Ultra Low หรือ CBR = 3
3. จะได้ค่า ACN = 59 นั่นเองครับ ซึ่งเมื่อเทียบกับค่า PCN ของ unway 19L สนามบินสุวรรณภูมิ ซึ่งมีค่า 137 ดังนั้นเครื่องบินของเราสามารถไปลงได้นะครับ
4. แต่! อย่าลืมพิจารณา Tire Pressure ด้วยนะครับ ซึ่ง Runway 19L สนามบินสุวรรณภูมิ เป็น X-High ซึ่งมี Pressure Limit ที่ 1.75 MPa แต่เครื่องบิน A321–100 ของเรามี Tire Pressure แค่ 1.36 เท่านั้น ดังนั้นจึงลงจอดได้ครับ

ตัวอย่างการพิจารณาค่า ACN สำหรับการลงจอดที่ Runway 19L สนามบินสุวรรณภูมิ

ลองมาพิจารณากันอีกตัวอย่างหนึ่งนะครับ ด้วยเครื่องบินลำเดิมของเรานี่แหละครับ สามารถไปลงจอดที่ Runway 18 ของสนามบินสุโขทัย (VTPO) ได้ไหม?

ตาราง Runway Physical Characteristics ของสนามบินสุโขทัย (VTPO) บอกว่า Runway 18 นั้นมี PCN 40/F/C/X/T ครับ

ตารางแสดงค่า PCN ของสนามบินสุโขทัย

1. ค่า PCN = 40
2. Pavement Type = F-Flexible
3. Subgrade Category = C-Low หรือ CBR = 6
4. Tire Pressure = X-High ซึ่งมี Limit ที่ 1.75 MPa
5. Evaluation Method = T-Technical

เราก็มาดูตาราง ACN กัน

ตัวอย่างการพิจารณาค่า ACN สำหรับการลงจอดที่ Runway 18 สนามบินสุโขทัย

1. เราทราบว่า Pavement Type เป็นแบบ Flexible
2. เราทราบว่า Subgrade Categoty เป็น C-Low หรือ CBR = 6
3. พิจารณาจากตาราง จะได้ค่า ACN = 53 ซึ่งมากกว่าค่า PCN ของ Runway 18 สนามบินสุโขทัย (VTPO) ที่มีค่าเท่ากับ 40 ดังนั้น เครื่องบินของเราจึงไม่สามารถไปลงจอดได้ครับ
4. แม้ว่าเมื่อพิจารณา Tire Pressure 1.36 MPa น้อยกว่าของ Runway 18 สนามบินสุโขทัย (VTPO) ที่มีค่า X-High Pressure Limit 1.75 MPa ก็ตาม แต่เมื่อค่า ACN มากกว่า PCN จึงทำให้ไม่สามารถลงจอดได้นะครับ

สำหรับเนื้อหาการพิจารณาว่าเครื่องบินของเราสามารถไปลงจอดที่สนามบินปลายทางได้หรือไม่ โดยพิจารณาค่า PCN เทียบกับ ACN ก็คงจะจบไว้แต่เพียงเท่านี้ครับ สำหรับรายละเอียดเพิ่มเติม คุณผู้อ่านสามารถศึกษาได้จาก ICAO Annex 14 นะครับ ทั้งนี้การพิจารณาว่าเครื่องบินของเราสามารถไปลงจอดที่สนามบินปลายทางได้หรือไม่นั้น ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่ต้องพิจารณาประกอบอีกหลายอย่างครับ ซึ่งทาง Rookie Flight Dispatcher จะนำมาเล่าสู่กันฟังในโอกาสต่อไปครับ

สุดท้ายนี้ขอฝากเพจ Rookie Flight Dispatcher ไว้ด้วยนะครับ หากมีข้อนำแนะ ติชม สามารถส่งข้อความถึงแอดมินได้เลยครับ

Happy Planning, Happy Flying ครับ